امروزه توجه دانش آموزان به دلیل مدت زمانی که کودکان در اینترنت صرف می کنند یا از ابزارهای تکنولوژیک مانند تبلت یا گوشی های هوشمند بهره می گیرند، در حال کاهش است. مشکل این ابزارها نبوده و بیشتر مربوط به آن چیزی است که کودکان از استفاده از این ابزارها یاد می گیرند. یکی از این مسائل این است که اگر بازی یا مطلب مربوطه آنها را در چند تاثیه اول جذب نکند، به آسانی آن مورد کسالت آور را کنار گذاشته و به سراغ گزینه بعدی می روند. این بازی ها و فعالیت هایی که طراحی شده اند تا ذهن کودکان را درگیر نمایند تشابه چندانی با آنچه که آموزگاران برای تدریس طراحی می کنند، ندارند. بسیاری از این فعالیت های دیجیتال توجهی به سلامت کودکان نداشته و چیزی را به آنها نمی آموزند. برندها صرفاً برنامه های بیشتر و بیشتری می سازند تا کودکان را سرگرم کنند.
راه حل: سعی کنید توجه و تمرکز کودکان را به فعالیت هایی در کلاس معطوف کنید که نیازمند زمان مشاهده نمی باشند. اجازه دهید نگاهی به بعضی چیزها که آموزگاران می توانند در کلاس انجام دهند و با کمک این فعالیت ها که به آسانی می توانند در امور روزمره ترکیب شوند، تمرکز کودکان را بهبود بخشند، بیندازیم.
1- فعالیت ها ساختنی
یکی از فعالیت های تمرکزی مرسوم برای کودکان، امور ساختنی می باشند. این موضوعی بسیار گسترده است که می تواند برای کلاس و نیازهای خاص دانش آموزان، شخصی سازی شود. این امر به توجه و تمرکز کودکان برای یک هدف و اجزای سازنده آن کمک می کند. به عنوان مثال، بازی با کارتها و درخواست از کودکان برای اینکه بلندترین خانه را با کمک هم تیمی هایشان با استفاده از کارت ها قبل از فروریختن بسازند. کودکان خردسال تر می توانند از اجزای سازنده با اشکال و رنگهای مختلف (مانند لگو) به صورت انفرادی استفاده کنند. شما می توانید یک پروژه گروهی برای مدلهای ساختنی از آسمانخراش ها با استفاده از قطعات فوم، چسب، رنگ و نشانه گذاری ها تعریف نمایید.
2- بازی های حافظه
بازی های حافظه یکی از مورد توجه ترین فعالیت های تمرکزی برای دانش آموزان محسوب می شوند. از یک بازی حافظه ای که از اشکال سه بعدی (نه فقط کارتهای تصاویر) استفاده می کند بهره بگیرید که برای تمامی شیوه های یادگیری خوشایند باشد. اگر نتوانستید یک بازی با اشکال سه بعدی بیابید، کارتهایی با تصاویر پر جنب و جوش (متحرک با تغییر زاویه) نیز می توانند گزینه های بسیار خوبی باشند.
3- بازی های معمایی (پازل)
پازل ها می توانند گزینه های بسیار خوبی برای رشد ذهنی و شناختی کودکان شما فراهم آورند. به بیان دقیق تر، پازل ها می توانند فرصت های کلیدی را در اختیار کودکان قرار دهند تا مهارت های ظریف حرکتی شان را پرورش دهند، هماهنگی چشم و دستان را بهبود بخشند، به شیوه ای منطقی فکر کنند تا یک مساله ای را حل نمایند و حافظه، میزان و مدت زمان تمرکز آنها ارتقاء دهند.
بازه وسیعی از بازی های معمایی و پازل ها برای کودکان در دسترس هستند. شما بایستی فقط موارد مناسب برای گروه هدف را انتخاب نمایید. در زیر بعضی از بازی های معمایی را که می توانید در کلاس از آنها استفاده نمایید و دلیل این که چرا این بازی ها برای دانش آموزان مناسب هستند، در اختیار شما قرار میدهیم:
مکعب مار: مکعب مار در هنگام تکمیل شدن، مانند مکعب روبیک به نظر می رسد. اما هدف آن باز کردن مکعب به صورت یک الگوی مار شکل و سپس تلاش برای تبدیل کردن آن به شکل مکعبی می باشد. این فعالیت کلاسی برای کودکانی که ترجیح می دهند به تنهایی در کلاس کار کنند و همچنین دانش آموزانی که بازیهای حرکتی دوست دارند با دستهایشان کار کنند، بسیار مناسب است. ممکن است مشاهده کنید برخی دانش آموزان بالاترین رتبه را به دست نمی آورند اما اگر به آنها این چنین کارهایی را واگذار کنید و اجازه دهید که انجام دهند نوعی احساس موفقیت را تجربه نمایند، خواهید دید که از تمرکز بیشتری در فعالیت های کلاسی به دلیل داشتن حس من نیز می توانم، برخوردار خواهند شد.
مکعب روبیک: مانند مکعب مار چوبی، مکعب روبیک برای کودکان یک فعالیت تمرکزی محسوب می شود که سالهاست مورد استفاده قرار می گیرد. شما می توانید مکعب روبیک را در اندازه های مختلف بیابید و با بزرگتر شدن مربع ها، سطح سادگی مکعب افزایش پیدا کرده و کار را برای یافتن مکعب مناسب برای سطح مورد نظر شما را آسان تر می سازد.
4- فعالیت های زمان دار
بازی ها و فعالیت های کلاسی زمان دار نه تنها تمرکز کودکان را بالا می برند بلکه می توانند برای دانش آموزان بسیار جذاب باشند زیرا آنها تمایل دارند تا برنده شده و از زمان سنج پیشی بگیرند. به هر دانش آموز یک وایت برد کوچک و یک ماژیک بدهید. سپس یک کلمه اصلی انتخاب کرده و به دانش آموزان یک دقیقه از روی ساعت زمان دهید تا هر تعداد کلمه که می توانند با حروف آن کلمه اصلی بسازند. در صورت امکان می توانید تمامی اقلام مورد نظر برای فعالیت ها را در یک سبد کوچک به همراه یک ساعت شنی اسباب بازی در اختیار کودکان قرار دهید تا دانش آموزان بتوانند به صورت فردی یا تیمی به انجام فعالیت ها بپردازند.
5- فعالیت های ترتیبی
احتمالاً ارتباطی مثبت بین توانایی ایجاد توالی و سطوح تمرکز در دانش آموزان وجود دارد و این امر، این فعالیت ها را به گزینه هایی عالی برای بهبود تمرکز و توجه کودکان تبدیل می کند. معلمان می توانند برگه ها، مطالب یا برنامه های درسی را به صورت یک سری داستان های ترتیبی و دارای توالی در آورند. کودکان خردسال تر می توانند تصاویر را بر اساس ترتیب روزهای هفته، فصل های سال، روالهای روزانه یا حتی روال های کلاسی شان مرتب سازی نمایند.
6- فعالیت های پخت و پز
یکی از فعالیت های فوق العاده که می تواند به تمرکز طولانی تر کودکان در کلاس کمک کند، دنبال کردن نسخه های آشپزی، پخت و پر و یا تزئین شیرینی های شکری می باشد. اگر برای سن و سطح توانایی کودکان شما مناسب است، به گروههای دانش آموزان نسخه های آشپزی کوچکی را بدهید و بخواهید که آنها را اجرا و دنبال کنند. کودکان خردسال تر می توانند شیرینی های شکری را برای مناسبت ها یا جشن تولدها تزئین کنند. سعی کنید مواد مختلفی را برای اندازه گیری و ترکیب کردن در اختیار کودکان قرار دهید. آنها حتی می توانند ترکیب های آزمایشی را برای لذت بیشتر خودشان ایجاد و بررسی نمایند.
7- فعالیت هایی برای زمان سکوت
مانند بسیاری از ما، کودکان نیز به زنگهای تفریح متناوب نیاز دارند تا خستگی در کنند. این زنگهای تفریح به بهبود سطح توجه و تمرکز آنها کمک می کنند. کودکان خردسال می توانند از یک فضای ساکت در کلاس برای داشتن یک خواب کوتاه بهره بگیرند در حالی که کودکان بزرگتر نیازمند زنگهای تفریح، خوردن تغذیه و سپری کردن اوقات فراغت می باشند. در زمانهای آزاد سعی کنید برای برنامه روزانه کلاس خود هم اندیشی کنید و شرایطی را فراهم کنید که کودکان بتوانند در این زمانها بعضی فعالیت های تفریحی شان را انتخاب کنند.
کلام آخر
به کودکانتان کمک کنید تا در مقابل اثرات منفی تکنولوژی و بازی کردن و نگاه کردن به صفحات نمایش دستگاهها مصون بمانند. برای این منظور از فعالیت های دستی برای بهبود تمرکز و توجه کودکان بهره بگیرید. بهترین فعالیت های تمرکزی برای کودکان آن فعالیت هایی هستند که همزمان با تفکر آنها را به انجام فعالیت نیز تشویق می نمایند.