روش رجیو امیلیا چیست؟

معرفی روش رجیو امیلیا

روش رجیو امیلیا یک فلسفه آموزشی و تربیتی است که بر آموزش کودکان در دوره های پیش دبستانی و ابتدایی متمرکز است. روش رجیو امیلیا یک برنامه درسی سازنده و دانش آموز محور است که از یادگیری خود-محور و تجربی در محیط های رابطه محور استفاده می کند. [1] روش رجیو امیلیا بر اساس اصول احترام، مسئولیت پذیری و ارتباطات از طریق کشف و بازی استوار است. در هسته اصلی این روش، این فرض وجود دارد که شخصیت کودکان در سالهای اولیه رشد آن ها تشکیل می گیرد. در این سال ها کودکان می توانند ایده ها و افکار مختلف خود را با استفاده از صد ها زبان و روش بیان کنند. هدف روش رجیو امیلیا این است که به کودکان بیاموزد چگونه از این زبان های نمادین (به عنوان مثال نقاشی، مجسمه سازی، نمایش) در زندگی روزمره خود استفاده کنند. این روش پس از جنگ جهانی دوم توسط لوریس مالاگازی  و والدین او در روستاهای اطراف رجیو امیلیا در ایتالیا توسعه یافت. بدیهی است که روش رجیو امیلیا نام خود را از این شهر ایتالیایی گرفته است.

نقش معلمان در روش رجیو امیلیا

در روش رجیو امیلیا، معلم به عنوان یک هم آموز و همکار با کودک در نظر گرفته می شود و فقط یک مربی نیست. معلمان تشویق می شوند به جای مشاهده منفعلانه یادگیری کودک، با برنامه ریزی فعالیت ها و دروس مبتنی بر علایق کودک، پرسیدن سوالاتی برای درک بیشتر او و درگیری فعالانه در بازی ها در کنار وی، به یادگیری او کمک کنند. ” در روش رجیو امیلیا معلم به عنوان شریک کودک، در موقعیت یادگیری قرار دارد” (هیوت ، 2001).

برخی از تکنیک های به کار برده شده در روش رجیو امیلیا، بر اساس برداشت خود آگاهانه است. اگرچه این تکنیک ها معلم و دانش آموز را به عنوان یک تیم در کنار هم قرار می دهند اما معلم را به عنوان یکی از پایه های در سایه در خلال بازی معرفی می کند. به طور مثال:

– . اصل روش رجیو امیلیا بر اساس تعهد بلند مدت معلمان در زمینه افزایش درک خود از کودکان استوار است. آنها با ارائه فرصت های گسترده برای ارتقا کارکنان در این زمینه و با اهداف تعیین شده توسط خود معلمان، کمبود آموزش قبل از خدمت و یا کمبود آموزش دوران کودکی را  جبران می کنند

– .  استقلال معلمان در نبود دستور العمل ها، راهنماهای درسی یا آزمون های پیشرفت مشهود است . یک الزام مهم در روش رجیو امیلیا، عدم تحمیل عناصر خارجی است که به معلمان کمک می کند تا برای مشاهده، برنامه ریزی و اجرای برنامه درسی کودکان، مهارت پیدا کنند.

–  معلمان در خلال مشارکت در پروژه ها و بازی های مختلف با کودکان، داده هایی را جمع آوری می کنند که بعدا با بررسی آن ها بتوانند یادگیری کودکان را ارتقا بخشند. معلم نیاز دارد تا مشارکت فعال و متقابل را در بازی ها و پروژه ها حفظ کند تا اطمینان حاصل شود که کودک به طور واضح آنچه “آموزش داده می شود” را درک می کند.

–  در روش رجیو امیلیا معلمان در فرآیند یادگیری با همکاران، دانش آموزان و والدین شریک هستند. معلمان در مورد مشاهدات خود با سایر افراد دخیل در آموزش کودک صحبت می کنند و به عنوان بخشی از یک گفتگوی مداوم، به سایرین در تکامل ایده ها و عملکردهایشان کمک می کند. این روند به اطرافیان کودک و معلمان کمک می کند تا در برنامه ها، بازی ها و روشهای تدریس انعطاف پذیر باشند.
– در روش رجیو امیلیا معلمان غالباً در كلاس به كودكان گوش می دهند، مشاهده می کنند و آنها را ضبط می کنند تا به برنامه ریزی درسی، آماده سازی محیط و ابزارهای آموزشی را بر اساس حمایت از علایق آن ها طرح ریزی کنند.

نقش محیط در روش رجیو امیلیا

مالاگازی معتقد بود که محیط فیزیکی در برنامه ریزی برای کودکان از اهمیت اساسی برخوردار است. او در کنار بزرگسالان و دانش آموزان، از محیط به عنوان “معلم سوم” یاد می کرد.  يكي از اهداف اصلی در طراحي فضاهاي جديد و باز-طراحي فضاهاي موجود، تلفيق فضاي كلاس با محيط پيرامون آن است: یعنی سایر بخش های مدرسه و اجتماعي كه مدرسه بخشي از آن است.

اهمیت محیط در این باور نهفته است كه كودكان مي توانند به بهترین وجه از طریق محیط معنا بیافرینند و جهان خود را درک كنند. از طریق محیط هایی که از روابط پیچیده، متنوع، پایدار و متغیر میان مردم حمایت می کنند، کودکان می توانند معنا ایجاد کنند و از روش های  مختلف برای بیان تجربیات خود در مورد مردم، ایده های نو و تجربیات تازه استفاده کنند.

از نظر فیزیکی، پیش دبستانی ها  باید از نور طبیعی و فضای سبز داخلی برخوردار باشند. کلاسها معمولا فضاهای مرکزی بزرگی را در دل خود دارند، آشپزخانه ها کمتر با دیوارها محسور شده اند و دسترسی به فضای خارجی و محیط اطراف از طریق حیاط، پنجره های بزرگ و درهای خارجی در هر کلاس فراهم است. در بخش های داخلی پیش دبستانی، با استفاده از نوشته های مختلف بر روی دیوار ها، کف ها و سقف ها که می توانند شامل عکسها و کارهای دستی كودكان و غیره باشند، توجه کودکان و مراجعین جلب می شوند. همین ویژگی ها مشخصه اصلی فضای داخلی کلاس نیز هستند؛ جایی که نمایشگرها با آرایه هایی از اشیا و جزئیات کلاس در هم می آمیزند. بر اساس استاندارد های این روش، محیط باید ناظر را آگاه و درگیر کند.

از دیگر عناصر حمایتی محیط در روش رجیو امیلیا می توان به فضای کافی برای تجهیزات آموزشی لازم اشاره کرد که غالبا به واسطه ویژگیهای بصری خود، اهمیت پیدا می کنند. در هر کلاس یک فضای بزرگ اصلی در بخش مرکزی، یک فضای کوچک تر و یک فضای کاملا مشخص برای فعالیت های گروهی بزرگ و کوچک وجود دارد. در سراسر مدرسه تلاش می شود فرصت هایی برای تعامل کودکان ایجاد شود و منطقه رسمی برای این تعاملات بخش مرکزی است. کلاس های درس بوسیله تلفن، معابر یا پنجره ها به یکدیگر متصل می شوند و اتاق های ناهار خوری به گونه ای طراحی می شوند که افراد را به تعاملات تشویق کنند. [21] بر اساس روش رجیو امیلیا گروه های دانش آموزی برای یک دوره سه ساله در کنار یک معلم می مانند و بدین ترتیب در محیط و روابط ثبات ایجاد می شود.

مقایسه فلسفه ها: روش رجیو امیلیا و مونته سوری

انتخاب میان برنامه های متعدد و فلسفه های آموزشی مختلف برای والدینی که برای اولین بار در حال ارزیابی پیش دبستانی ها و روش های مراقبت از کودکان هستند، می تواند امری چالش برانگیز باشد. روش مونته سوری و روش رجیو امیلیا از روش های پیشرفته و رایج در ایالات متحده هستند که در اصول کلیدی مشترک هستند. هر دو فلسفه از ایتالیا نشات گرفته اند و اعتقادات مشترکی دارند. هر دو روش به شایستگی کودکان، دیدگاه کودکان به عنوان شرکت کنندگان فعال در رشد و تکامل خود و اهمیت محیط کلاس درس از نظر زیبایی شناسی به عنوان یک کاتالیزور برای یادگیری، اعتقاد راسخ دارند. در اینجا چند مورد از تضاد های موجود میان این دو فلسفه را بررسی خواهیم کرد:

–  روش سنتی مونته سوری بسیار فردی گرا است. در این روش مفاد درسی برای معرفی مفاهیم خاص با دامنه و ترتیب مشخص و همچنین برای پوشش حوزه های خاص یادگیری طراحی شده اند. روش مونته سوری مراحل سخت رشد را به رسمیت می شناسد و  بر اساس آن معلم به عنوان یک تسهیل کننده بدون مانع فعالیت می کند؛ زیرا کودکان به طور معمول فعالیت های یادگیری مستقل و خود-محور را انجام می دهند.  کلاس های مونته سوری اغلب منظم، با دقت و با اهداف خود اصلاح کننده ترتیب داده می شوند که به پیشرفت کودکان در مراحل یادگیری، چه به صورت فردی و چه در غالب گروههای کوچک، کمک می کند.

–   همانطور که قبلاً توضیح داده شد، نقش معلم در روش رجیو امیلیا به عنوان “یک هم آموز” است که یادگیری را مشاهده و مستند می کند و از طریق پروژه هایی که بر اساس علایق و عقاید کودکان است، یک برنامه درسی تایید شده را هدایت می کند. کلاس های رجیو یادگیری را با زمینه اجتماعی، یعنی جایی که ارتباطات، همکاری و اختلاف نظر دوستانه موجب اکتشاف و یادگیری می شود، ترویج می کنند. خواندن، نوشتن و سایر مهارت های مهم از طریق پیشرفت کار در پروژه های فوری، بدون دامنه و یا توالی از پیش تعیین شده، اتفاق می افتد. محیط کلاس با اهداف پایان باز اداره می شود تا کودکان را به بحث، بازی و کار مشغول نگه دارد.

آنچه تا اینجا گفته شد، برخی از شباهت ها و تفاوت های فلسفی روش رجیو امیلیا و مونته سوری را نشان می دهد. والدین هنگام تصمیم گیری در خصوص آموزش متناسب با سبک یادگیری و شخصیت فرزندشان، باید این تفاوت ها و سایر موارد را تحت بررسی قرار دهند. همچنین به والدین توصیه می شود که سایر روش های  آموزشی رایج را نیز در این راستا بررسی کنند.